مخراج کاری طلا و جواهرات، به فرایند قرارگیری نگین یا سنگ روی فلزهای مختلف گفته می شود که با نام های دیگری چون مرصع کاری یا جواهر نگاری هم شناخته می شود. این فرایند باید به دست توانمند متخصصین این حوزه صورت گیرد تا به درستی نگین یا سنگ موردنظر در قالب خاص خود قرار گیرد و به ساخت جواهرات مختلف منجر شود. امروزه خرید طلا و جواهرات یک جزء ضروری برای هر خانمی است، لذا چگونگی ساخت آن باید به گونه ای انجام شود که آسیبی به بافت و بدنه طلا یا جواهر وارد نگردد.

مراحل متعدد در فرایند مخراج کاری طلا و جواهرات

در فرایند مخراج کاری طلا و جواهرات مراحل متعددی وجود دارد که باید در وهله اول با این مراحل آشنا شوید. در اینجا مراحل را با هم بررسی خواهیم کرد:

1. در وهله اول باید بدانید که مخارج کاری هنری ظریف و واقعی است
2. این هنر نیازمند دقت، تمرکز و ظرافت بالایی است
3. با این هنر با ارزش، کیفیت ساخت طلا یا جواهر خود را مشخص می کنید.
4. در این روش از چسب یا ماده شیمیایی استفاده نمی شود، اما در عوض پایه ها به صورتی تنظیم می شوند که نگین در ایمن ترین حالت ممکن در قالب خود قرار می گیرد. در این روش به بررسی 6 روش موثر جهت ساخت جواهرات مختلف می پردازیم:

• چنگی
• ریلی
• قلم خور
• کاسه ای
• صورت دیواره ای
• نبشی

در زیر به معرفی هر یک پرداخته می شود.

1- روش چنگی

در این روش، نگین یا سنگ موردنظر به وسیله چنگگ روی پایه یا قالب خود سوار می شود. به همین دلیل ما این روش را به چنگی نامگذاری کردیم. انواع متنوعی ز چنگگ ها در بازار وجود دارد، مثل، مفتولی، تسمه ای و ناودانی که هر کدام عملکرد و کاربرد مختص به خود را دارند و بر اساس شکل ظاهری خود نامگذاری می شوند. از متنوع ترین روش های چنگی در مخراج کاری طلا و جواهرات می توان به چنگی ساده یا مشترک، تنیسی یا چنگی سولیتری اشاره کنیم.

2- روش ریلی

یکی دیگر از روش های هنر مخراج کاری طلا و جواهرات، روش ریلی است. در این روش سنگ یا نگین موردنظر بین دو دیوار فلزی که به صورت ریل هستند نصب می شوند. در این رویکرد بسیاری از کارشناسان و مهندسین مجرب از ابزارآلات مخصوصی برای قرارگیری نگین یا سنگ بین دو دیواره استفاده می کنند. در انتهای کار دیواره ها را برای قرارگیری درست و منظم سنگ سفت می کنند.

3- روش قلم خور

این روش بیشتر برای ساخت و طراحی جواهرات ریز استفاده می شود که ابعادی کوچک تر از یک دهم قیراط دارند. در این روش باید از تجربه و دانش متخصصین و مهندسین مجرب و با سابقه در این حوزه استفاده کرد تا تمامی مراحل مخراج کاری طلا و جواهرات که به صورت سوراخ کاری، قلم زنی، ایجاد گوارسه، جاسازی سنگ، جاسازی و کشیدن گوارسه از سطح طلا است به درستی انجام گیرد.

4-روش کاسه ای

در این رویکرد مخراج کاری طلا و جواهرات، از سبک کاسه ای استفاده می کنند. به این صورت که مهندسین گوهرنشان جواهرات مختلف را به گونه ای رو پایه یا قالب خود نصب می کنند که از نحوه نصب چیزی دیده نشود. این روش هم به تنهایی به موارد متعددی تقسیم بندی می شود که عملکرد هر کدام به تنهایی متفاوت است. ازانواع این روش کاسه ای می توانیم به رویکرد دورکوب، کاسه ای نیشی، گوله ای و فیسقولی اشاره کنیم.

پایه های مختلف در فرایند مخراج کاری طلا و جواهرات در چه مواردی با هم تفاوت دارند؟

همان طور که در بالا به آن اشاره شد و بررسی کردیم تمام فرایند مخراج کاری طلا و جواهرات باید با دقت و ظرافت خاصی انجام شود تا سنگ یا نگین به خوبی روی پایه خود سوار شوند. هر کدام از روش های ذکر شده عملکرد و ظاهری متفاوت را روی جواهرات مختلف به نمایش می گذارند. در ادامه به بررسی تفاوت هر یک از روش ها با هم می پردازیم:

1. پایه چنگه ای

این روش بیشتر برای مدل های تک نگین کاربرد دارد که بیشتر مورد توجه افراد است. نگین هایی که از ارزش بالایی برخوردار هستند در این گروه جای می گیرند.

2. پایه دیواره ای

این مدل پایه به صورت دیواره های دور تا دور نگین یا سنگ شما را احاطه کرده است و از آن به خوبی محافظت می کند.

3. پایه کانالی

در این روش مخراج کاری طلا و جواهرات، بر اساس نوع پایه نگهدارنده، نگین روی طلا یا جواهر شما نصب می شود. این پایه بیشتر برای جواهراتی که تراش گرد دارند استفاده می شود.

4. پایه سنگفرشی

این مدل پایه روی جواهرات ظریف و ریز بیشترین کارایی را دارد. تخصص و دقت کافی در این زمینه حرف اول را می زند. سعی کنید با حوصله و وقت کافی به این کار بپردازید.

5. پایه بالرین

در این مدل پایه، سنگ های مخروطی شکل دور تا دور یک مرکز فرضی پیچیده می شوند و فرمی شبیه بالرین را به خود می گیرند. 

6. پایه خوشه ای

در پایه خوشه ای مخراج کاری طلا و جواهرات، به این صورت است که از تعدادی جواهر ریز استفاده می کنند و به شکل گل یا هر طرح خیالی دیگر استفاده کرده و آن ها را کنار هم قرار می دهند.

7. پایه تراز

در این مدل بهتر است سطح نگین با سطح پایه هم تراز باشد. 

8. پایه مهره ای

این مدل مخراج کاری طلا و جواهرات، به شکل مهره ای است. در این طرح، الماس ها به صورتی کنار هم قرار گرفته اند که کمی بین آن ها فاصله وجود داشته باشد. در نتیجه نگین درشت تر و برجسته تر نمایان می شود.

 نوع تنظیم سنگ برای ساخت جواهرات نقره در مخراج کاری جواهرات مختلف

قرار دادن سنگ های قیمتی در ساخت جواهرات یکی از موارد مورد علاقه افراد در کارگاه های جواهرسازی است. در مورد نحوه انجام آنها و دوره های آنلاین مخراج کاری طلا و جواهرات که می توانید برای یادگیری تنظیم سنگ جهت ساخت طلا یا نقره استفاده کنید، بهتر است آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهید. یادگیری مخراج کاری طلا و جواهرات یک مهارت ارزشمند برای هر جواهرسازی است. در این اینجا در مورد چندین عامل موثر برای ساخت جواهرات نقره صحبت می کنیم. این تنظیمات طیف گسترده‌ای از سطوح مهارت و تجربه شما را پوشش می‌دهند.

• چندین عامل در تنظیم سنگ برای جواهرات نقره

1. تنظیم Cabochon 
2. تنظیم بدنه
3. تنظیم فلاش
4. کابوشن
5. تنظیم کلت
6. تنظیم پنجه
7. تنظیم پنجه میکرو
8. تنظیم سنگ

 1- تنظیم  Cabochon

 به عنوان تنظیم قاب نیز شناخته می شود. سنگ های کابوچون دارای پشت صاف و جلوی منحنی شکل هستند و اغلب جزء اولین روش هایی محسوب می شوند که به عنوان جواهرساز یاد می گیرید. 

2- تنظیم بدنه

تنظیمات بدنه برای سنگ های چند وجهی استفاده می شود. در این نوع تنظیم اندازه بدنه را متناسب با سنگ قیمتی خود خریداری می کنید. 

3-  تنظیم فلاش

گاهی اوقات به عنوان محیط کولی نیز شناخته می شود. در فرایند تنظیم فلاش سنگ یا نگین موردنظر به صورت صاف یا گرد در قالب یا پایه خود قرار می گیرد. قسمت بالای سنگ در راستای فلز است. 

4- cabochons 

پس از تسلط بر تنظیم کابوشن ‌های گرد، می ‌توانید به سراغ کابوشن ‌های نامنظم ‌تری از جمله گلابی شکل، مربعی، گلابی و غیره بروید.

5- تنظیم کلت

ست کلت حلقه ای از فلز دور یک سنگ تشکیل شده است تا آن را در جای خود نگه دارد. این تکنیک تنظیم کولت گرد نیز در ساخت جواهرات نقره گنجانده شده است

6- تنظیم پنجه

گاهی اوقات تنظیم سبد نامیده می شود. این تنظیم با ایجاد یک پنجه با استفاده از سیم انجام می شود تا سنگ های قیمتی را در جای خود نگه دارد

7- تنظیم پنجه میکرو

با این تکنیک سوراخ هایی برای سنگ ایجاد می کنید و از فلز برای ایجاد پنجه استفاده می کنید

8- تنظیم سنگفرش

این فرایند نوعی از سنگ ‌بندی است که در آن چندین سنگ جواهر کوچک، اغلب الماس، با استفاده از ابزارآلات مختلف به هم نزدیک می ‌شوند. می‌ توانید این تکنیک را که توسط استاد سنگ ‌ساز یا کارشناسان مجرب این حوزه آموزش داده شده است، بیاموزید.

9- تنظیم کشش فلز

این تنظیم از کشش فلز برای نگه داشتن سنگ در جای خود استفاده می کند که معمولاً در طرح های حلقه ای استفاده می شود

سخن پایانی

در مجموع مخراج کاری طلا و جواهرات باید با دقت و ظرافت خاصی توسط مهندسین مجرب این حوزه انجام گیرد تا آسیبی به بافت و بدنه جواهرات وارد نگردد.