آشنایی با معدن فیروزه نیشابور

نیشابور شهری چهار فصل با مردمانی خونگرم است که همه آنجا را از آرامگاه دو شاعر بزرگ و فرزانه خیام و عطار می شناسیم. بزرگترین معدن فیروزه در غرب آسیا معدن نیشابور است که در 35 کیلومتری شمال غربی این شهر قرار دارد.

یکی از مزیت های گردشگری در معدن فیروزه نیشابور این است که این شهرک در چهار فصل میهمان شما خواهد بود. اگر در تابستان از معدن رنگارنگ فیروزه دیدن کنید، هوای داخل معدن بسیار خنک تر از بیرون است و از شکاف های سنگ قطره های آب راه خود را باز می کند که روح طراوت و شادی را در شما بیدار می کند.

به طور قطع می توان گفت که زیبایی و جذابیت این معدن از درخشش رنگ نگین آبی آن بسیار خیره کننده خواهد بود. در ادامه آشنایی با معدن فیروزه نیشابور به جایگاه و همچنین خواص و ......... سنگ فیروزه می پردازیم. با ما همراه باشید.

فیروزه و تاریخچه آن

فیروزه یک سنگ قیمتی مات آبی است که از معادن فیروزه به عنوان یک سنگ تزئینی زیبا در بسیاری از تمدن های تاریخی جهان استخراج شده است.

این سنگ با ترکیبی از مولکول های آهن، سولفات مس، آلومینیوم و آب دارای رنگ آبی منحصر به فردی است که برخی از آن ها دارای رگه های سبز، طلایی، تیره و قهوه ای می باشند.

ریشه نام این سنگ جواهر از (pierre) turquoise گرفته شده است که یک کلمه قدیمی فرانسوی به معنای "ترکی (سنگ)" است.

فیروزه در گذشته معمولاً در آسیای مرکزی به ویژه در منطقه تاریخی خراسان ایران استخراج می شد و سپس توسط فروشندگان دوره گرد به اروپا می آوردند.

در گذشته منطقی ترین راه ورود ایران به اروپا از طریق ترکیه بود، بنابراین طبیعتا فیروزه به نام جهانی فیروزه (سنگ ترکی) تبدیل شد که امروزه همه می شناسیم.

بسیاری از فرهنگ های باستانی، مانند مصریان، آرزو داشتند که این سنگ خیره کننده به عنوان نمادی از خرد و قدرت عمل و از زندگی آنها محافظت کند. به همین دلیل محبوبیت زیادی در بین اقوام مختلف به دست آورده است.

فیروزه چگونه ایجاد می شود؟

تشکیل فیروزه از نظر فرآیندهای زمین شناسی بسیار پیچیده است و شرایط زمین شناسی بسیار خاصی را می طلبد. تخمین زده می شود که سن احتمالی رسوب و تشکیل نهشته های فیروزه در ایران ائوسن بالایی تا الیگوسن پایینی باشد.

به طور کلی برای تشکیل فیروزه باید چندین مرحله دگرسانی انجام داد و از نظر کانی سازی ارتباط واضحی بین فرآیند دگرسانی کائولینیته شدن و تشکیل فیروزه وجود دارد.

به این ترتیب اسید سولفوریک که از تجزیه پیریت و کالکوپیریت به وجود می آید و حاوی مقدار مشخصی مس است، در اثر تماس با آپاتیت های سنگ، اسید فسفریک و اسید هیدروفلوئوریک تولید می کند.

در نتیجه حل شدن Al2O3 در اسید سولفوریک که حاوی مقداری سولفات مس و اسید فسفریک است، محلول های حاوی فیروزه به دست می آید.

بنابراین در تمامی موارد عامل اصلی کنترل کننده فاز کانی سازی فیروزه زمین ساختی است. رنگ سبز فیروزه نیز در اثر جایگزینی بخشی از کانی فیروزه Al+3 با Fe+3 به وجود می آید و هر چه میزان آهن در ساختار فیروزه بیشتر باشد رنگ آن سبزتر می شود.

از طرفی در بازار کریستال کریستال به فیروزه سبز قوچانی در اصطلاح طلا و جواهر معروف است. کانی کریزوکولا یکی دیگر از کانی های مس است که در برخی موارد همراه با فیروزه یافت شده و از نظر ظاهری تا حدودی شبیه است.

این کانی که ترکیب شیمیایی متفاوتی نسبت به فیروزه دارد و نوعی سیلیکات مس هیدراته است، کیفیت پایین تری نسبت به فیروزه دارد و نمی توان آن را با فیروزه سبز که در کشورهای اروپایی محبوبیت خاصی دارد مقایسه کرد.

این کانی به طور گسترده در نزدیکی اکثر معادن مس توزیع شده است و شرایط تشکیل آن بسیار ساده تر از فیروزه است. به طور کلی معادن و ذخایر اصلی فیروزه در ایران در نواحی نیشابور و دامغان قرار دارند.

کاربرد سنگ فیروزه

بومیان آمریکا از سنگ فیروزه برای تزیین اشیاء مختلف، درمان دردهای ناشی از بیماری، مراسم تشییع جنازه و ... استفاده می کردند و سربازان ترک نیز به دلیل اعتقاد به قدرت این سنگ از سنگ فیروزه در لباس خود استفاده می کردند.

در ایران سنگ فیروزه به دلیل رنگ منحصر به فردش مورد توجه بوده و رنگ آبی آن را نمادی از بهشت روی زمین می دانستند. کاربرد اصلی سنگ فیروزه در تزئین جواهرات، دکوراسیون داخلی ساختمان و ... می باشد.

فیروزه از کجا می آید؟

در قرن بیست و یکم بیشتر فیروزه جهان در ایالت های نوادا و آریزونا در جنوب غربی آمریکا استخراج می شد، اما معادن این ماده معدنی در ایران، مکزیک، شیلی، استرالیا و بسیاری از کشورهای دیگر به وفور یافت می شود.

بهترین نوع فیروزه دنیا از شهر نیشابور تهیه می شود که به دلیل کیفیت بالای فیروزه طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد.

معدن فیروزه نیشابور

یکی از قدیمی ترین معادن فیروزه جهان، معدن فیروزه نیشابور است که استخراج فیروزه از 2000 سال پیش آغاز شده و هنوز ادامه دارد.معدن فیروزه نیشابور در روستای معدن علیا واقع شده و دارای 9000 تن ذخیره است.

سالانه حدود 19 تن فیروزه از معدن نیشابور استخراج می شود که به دلیل رنگ خاص و مواد مرغوب مورد توجه زیادی قرار گرفته است.
سنگ هایی که از معدن فیروزه نیشابور استخراج می شوند دارای شناسنامه هستند و هنگام خرید حتما فیروزه اصل را تهیه کنید.

برای تشخیص فیروزه اصل از تقلبی می توانید به آرامی یک سوزن روی سنگ فیروزه بکشید، در صورت وجود خراش فیروزه تقلبی است وگرنه واقعی است.

انواع فیروزه نیشابور

سنگ فیروزه بر اساس ظاهر به دو دسته تقسیم می شود:

• سنگ فیروزه عجمی نیشابور: گرانترین نوع سنگ فیروزه، سنگ فیروزه عجمی است که رگه های تیره ای روی آن ندارد و سطح آن کاملاً آبی است. سنگ فیروزه عجمی در کشورهای عربی بسیار پرطرفدار است و در تزیین جواهرات کاربرد فراوانی دارد.
• سنگ فیروزه شجری نیشابور: در کنار سنگ فیروزه عجمی دسته دیگری از سنگ فیروزه به نام سنگ فیروزه شجری وجود دارد که بر روی سنگ های رگه دار سیاه یا قهوه ای یافت می شود.

این راه راه های زیبا بر جذابیت سنگ فیروزه می افزاید و ترکیب زیبایی را با رنگ سبز آبی فیروزه ایجاد می کند.سنگ فیروزه شجری قیمت پایین تری نسبت به سنگ فیروزه عجمی دارد.

بهترین راه برای اطمینان از اصالت سنگ فیروزه نیشابور خرید از فروشگاه های معتبر می باشد. یکی از فروشگاه های معتبر در این منطقه فروشگاه ما می باشد که انواع زیورآلات فیروزه را با بهترین قیمت بازار و با بهترین کیفیت در اختیار شما قرار می دهد تا از اصل بودن آن مطمئن باشید.

خواص سنگ فیروزه

یکی از خواص سنگ فیروزه تقویت قلب، دستگاه تنفس، چشم، جریان خون، گلو، معده و کبد است. اگر شخصی مریض باشد یا اتفاق ناخوشایندی برایش بیفتد، رنگ فیروزه تغییر می کند.

از دیگر خواص سنگ فیروزه این است که به عوارض اختلالات کبد و غدد کمک می کند. چشم را تقویت می کند و در برابر بیماری های چشمی عمل می کند و گردش خون را بهبود می بخشد.

گلودرد، ذات الریه و بیماری های دستگاه تنفسی را درمان می کند. برای مقابله با افسردگی مفید است و قلب را تقویت می کند.

از خواص سنگ فیروزه می توان گفت که برای تمام بیماری های ناشی از کمبود غذا و تغذیه نامناسب مانند بی اشتهایی (بیماری ناشی از کمبود غذا و کمبود غذا) کاربرد دارد.

به طور معمول، هنگامی که رباط ها و تاندون ها پاره می شوند، جریان خون به بافت عضلانی افزایش می یابد. همچنین به دلیل درخشندگی آن خوشایند است و تأثیر مفیدی بر کمبود اکسیژن، مسمومیت خون و استرس دارد.

سنگ فیروزه به طور موثری به درمان قسمت هایی از بدن که تحت حمله ویروس ها و باکتری ها یا مناطق آلوده هستند کمک می کند. می گویند فیروزه از خواص و اثرات بی پایان درمانی خود بی خبر است!

همچنین بسیار مهم است که بدانید در استفاده از این ماده معدنی اگر رنگ خود را از دست بدهد یا له شود تمام استحکام خود را از دست می دهد.

یکی دیگر از خواص سنگ فیروزه این است که یک کانی قوی و حمایت کننده است. همچنین در طول سفر از فرد حمایت می کند.

فیروزه برای افراد غمگین و افسرده شادی و نشاط به ارمغان می آورد و به آنها نیروی لازم برای انجام کارهای دشوار را با ظرافت و ماهرانه می دهد.

افزایش اعتماد به نفس یکی دیگر از خواص سنگ فیروزه است که به ما جرات می دهد تا در کنفرانس ها به طور مختصر و با اطمینان استدلال های خود را بیان کنیم.

از فرد در برابر رویاهای آشفته و کابوس حمایت می کند.انرژی و ارتعاشات منفی، مضر و آشفته را از ما دور می کند و حتی می تواند نیروهای مثبت را جذب کند. فیروزه برای چاکرای گردن و گلو (چاکرای پنجم) است.

خواص سنگ فیروزه برای بدن

خاصیت سنگ فیروزه این است که برای معده مفید است. برای سردرد بسیار مفید است. استفاده از سرم او برای چشم بسیار مفید است و آنها را تقویت می کند.

سنگ فیروزه کسانی را که در شب بینایی خود را از دست می دهند درمان می کند. اگر مردمک سفید یا هر بیماری دیگری در چشم باشد، درمان می شود.

درمان نفخ، تب بینی، جنون، درد اعضا و بسیاری از بیماری های داخلی یکی از خواص سنگ فیروزه است. سنگ فیروزه اگر کشته آن با شهد استفاده شود، صرع را درمان می کند، سنگ کلیه را از بین می برد و بیماری های طحال را درمان می کند. یک گرم کشته با شراب، پادزهر مارگزیدگی و هرگونه مسمومیت است. نیم گرم برای سایر آفات و دفع سم آنها کافی است.

خواص سنگ فیروزه برای روح

استفاده از انگشتر فیروزه به قلب آرامش می‌دهد، ترس و وحشت را از انسان دور می‌کند، دشمنان را دور می‌کند و انسان را برتری می‌دهد، انسان را از حوادث برقی حفظ می‌کند و انسان را از غرق شدن در آب باز می‌دارد، حیوانات موذی و گزنده را دفع می‌کند.

به آنها اجازه آسیب رساندن به مردم را نمی دهد.در روز اول ماه نو، وقتی به ماه نگاه می کنید، به سنگ فیروزه نگاه کنید، برای انسان برکت و قدرت می آورد و او را بی نیاز می کند. استفاده از رنگ آبی مفیدتر است.

از دیگر خواص سنگ فیروزه، مفید بودن و محافظت از زنان باردار است. یکی از فواید سنگ فیروزه این است که باعث رشد محبت، عشق، علم و هنر در انسان می شود و برای پیشرفت علم و هنر بسیار مفید است. قلب و چشم را تقویت می کند.

یکی از خواص سنگ فیروزه این است که با هر که باشد از برق گرفتگی و غرق شدن و نیش حشرات و بد نظری و قتل و مرگ در امان است.در اثر تغییرات آب و هوایی رنگ فیروزه ای گاهی روشن و گاهی تیره می شود.

خواص معنوی سنگ فیروزه

برای درک خواص معنوی سنگ فیروزه می توان به جملات زیر اشاره کرد:

در کتاب علامه مجلسی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است: هر که روزی یک بار به فیروزه بنگرد آسمان را پنج بار می بیند.

روایت دوم: اولین هدیه ای که خداوند در غار حیره به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم داد، سنگ فیروزه بود و از طریق جبرئیل به آن حضرت داده شد.

حضرت امام صادق علیه السلام درباره خواص سنگ فیروزه می فرماید: دستی که انگشتر فیروزه دارد فقیر نمی کند و رسول خدا نیز می فرماید: خداوند دستی را که انگشتر فیروزه دارد، از رزق محروم نمی کند.

حفظ رنگ فیروزه ای

فیروزه به سه چیز واکنش نشان می دهد که هرگز نباید با آنها تماس پیدا کند: 1) روغن، 2) کرم، 3) ادکلن. برای تمیز کردن سنگ فیروزه حتماً آن را با آب نشویید زیرا سنگ فیروزه یکی از سنگ های تزئینی و با ارزش است که ایرادات زیادی دارد، بهتر است فیروزه را با یک پارچه نخی یا چرم نرم و تمیز جلا دهید.

فیروزه اصل

یک فیروزه خوب نباید دارای لکه های سیاه و سفید باشد، اما در بیشتر فیروزه ها نقاط سفیدی وجود دارد که اکثر مردم نمی توانند آن ها را ببینند و فقط متخصصان می توانند آن ها را تشخیص دهند.

فیروزه زمانی که در رطوبت باشد درخشش خاص خود را حفظ می کند و به همین دلیل است که برخی از فروشندگان بی انصاف فیروزه را در شیشه های پر از ماسه خیس قرار داده و پس از مدتی آن را در معرض نمایش قرار می دهند و خریدار رنگ زیبایی را که فیروزه را پیدا می کند می بیند و آن را می خرد. اما متاسفانه بعد از چند روز آن درخشش از بین می رود.

فیروزه تقلبی

برخی از فروشندگان فیروزه بی کیفیت را نیز با روغن آغشته می کنند، هرچند ابتدا آن را جلا می دهند و رنگ آن بیشتر می ماند، اما روغن باعث مرگ فیروزه می شود، بنابراین برای تشخیص فیروزه بی کیفیت، خریدار باید کمی جلوی آفتاب قرار دهد و اگر رنگ آن کمی تغییر کرد به این معنی است که رنگ آن کاذب است.

اخرین کلام
معدن فیروزه نیشابور معدنی است که پس از 7 هزار سال هنوز نور درخشانی دارد قدیمی ترین فیروزه حکاکی شده معدن نیشابور مجسمه ای به شکل گوساله با قدمت حدود 7 هزار سال است که هم اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می شود.

فیروزه ایران به قدری در دنیا معروف است که از این سنگ قیمتی کشور به عنوان ترازو برای سنجش کیفیت سایر فیروزه ها استفاده می شود. معدن فیروزه نیشابور در ۴۵ کیلومتری شمال غربی این شهرستان در مسیر جاده قدیم سبزوار و در روستایی به نام «معدن» قرار دارد.

با وجود گذشت هزاران سال از استخراج این معدن، با وجود پیشرفت علم تحقیقات در ایران، تحقیقات معدن فیروزه نیشابور مسکوت مانده و عملاً کاری انجام نشده است. این معدن از قدیم الایام توسط بومیان این منطقه حفر شده و روش حفاری و استخراج آن به اهالی روستای معدن واگذار شده است.