دلیل سیاه شدن طلا چیست؟
آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چرا طلا پس از مدتی سیاه میشود؟علت سیاه شدن طلا با گذشت زمان چیست؟در این پست قصد داریم تا به این سوال ها پاسخ بدهیم و بگوییم که چرا طلاها سیاه میشود؟اگر به دنبال این هستید که بدانید علت سیاه شدن طلا ها چیست بهتر است که این پست را تا آخر مورد مطالعه قرار دهید.کاملا طبیعی است که فلزات با هوا اکسید شوند و رنگ آن ها کمی تیره و سیاه بشود اما آیا این موضوع در مورد فلز طلا هم صدق می کند؟
همانطور که میدانید طلا یک فلز بسیار گران و ارزشمند است و به همین سادگی ها رنگ خود را از دست نمی دهد اما نکته ای که همه خانم ها ان را در طلا های خود تجربه می کنند این است که طلا ها پس از گذشت زمانی، براقیت خود را از دست میدهند و دیگر ان نور و درخشانی اولیه خود را ندارند. برای مشاهده بیشتر و خرید با اطمینان سرویس طلا روی لینک کلیک نمایید.
نکته دیگری که در طلا ها و جواهراتی که در آن ها طلا کار شده است مشاهده میشود این است که طلا کمی تیره میشود.درست است که اصطلاح سیاه شدن را برای طلا به کار می برند اما اینگونه نیست که طلا به صورت کلی سیاه شود.بلکه تنها تیره و کدر میشود، در این پست قصد داریم تا اطلاعات کاملی را در اختیار شما دوستان عزیز قرار دهیم و بررسی کنیم که علت این تیرگی و کدری طلا پس از گذشت زمان چیست؟
وقتی صحبت از طلا و جواهر می شود ذهن ناخوآگاه زیورآلاتی همچون: انگشتر، گردنبند، دستبند و گوشواره را برایمان تداعی می کند. در بین فلزاتی که در صنعت جواهر سازی به کار گرفته می شوند، طلا از جمله فلزاتی است که وقتی در برابر مواد شیمیایی قرار می‌گیرد واکنش و تغییرات بسیار کمی از خود نشان می دهد و به خاطر همین طلا به یکی از با ارزش ترین و گران قیمت ترین فلزات تبدیل شده است.
مهمترین مساله ای که در مورد این فلز با ارزش باید گفت این که، طلا علاوه بر این که با هدف زینت بخشی به کار می رود، به عنوان سرمایه گذاری نیز از آن استفاده می شود. طلا با اکسیژن هوا ترکیب نمی شود و می‌تواند درخشش خود را برای مدت طولانی حفظ کند همچنین این فلز با ارزش پوسیده و سیاه هم نمی شود، اما این خصوصیات ویژگی طلای خالص است. کدر شدن و سیاه شدن طلا به دلیل خورده شدن سطح طلا است. در اصطلاح به از بین رفتن و یا کدر شدن رنگ زیورآلات پوسته ی سیاه گفته می شود.
* آیا طلای واقعی سیاه می شود؟
خصوصیاتی که در بالا به آنها اشاره شد، فقط مختص طلای خالص است. اما اگر زیورآلاتی از طلای ناخالص ترکیب شده باشند، ممکن است سیاه شود. طلای 24 عیار بسیار نرم است و نمی‌توان از آن در ساخت جواهرآلات استفاده کرد. برای این که بتوان این فلز را کمی سفت کرد، به آن نقره و مس ترکیب می کنند تا بتوان از آن در ساخت جواهر آلات استفاده کرد. یکی از دلایل سیاه شدن طلا همین مسأله است. به خاطر این که طلای خالص در جواهرات به کار نرفته و آلیاژ ها ی دیگری با آن ترکیب شده است، طلا سیاه و یا کدر می شود. فلزهای دیگر در برابر رطوبت و اکسیژن هوا واکنش شیمیایی نشان می دهند.
می توان اینگونه بیان کرد که کدر و سیاه شدن طلا در نتیجه ی خورده شدن تدریجی سطح طلا ایجاد میشود و از بین رفتن و کدر شدن رنگ که روی مصنوعات و جواهرها طلا دیده میشود را اصطلاحا «پوسته‌ی سیاه» می‌نامند. طلای ۲۴ عیار که تحت عنوان طلای خالص شناخته می شود، بسیار نرم بوده و به راحتی نمی‌توان از آن مصنوعات ساخت، به همین علت، طلای ۲۴ عیار را با فلزهای ارزشمند دیگری همچون مس و نقره ترکیب می‌کنند تا آلیاژی به سفتی مورد نظر برسد تا بتوان از آن جواهر یا هر شیء دلخواه دیگری از جنس طلا ساخت.
پس علت این که برخی از طلاها سیاه می‌شوند به خاطر وجود همین ترکیب های فلزی دیگر است که در ساخت آن دخیل است. به جز طلای خالص موجود در جواهرها، بقیه آلیاژها با اکسیژن هوا، سولفور و رطوبت وارد واکنش شیمیایی می‌شوند و همین دلیل کافی است تا باعث شود طلای ما بعد از مدتی سیاه و کدر جلوه کند.در حقیقت می توان این طور بیان کرد که سیاه شدن و کدر شدن مصنوعات طلا، به خاطر این نیست که طلای آنها اصل نیست، بلکه به دلیل وجود مقدار زیادی فلز دیگر غیر از طلا در آنهاست
این نکته را به یاد داشته باشیم که هر چه عیار طلای ما بیشتر باشد، امکان سیاه شدن آن کمتر است و هر چه عیار طلای ما کمتر باشد، امکان زیاد شدن آن بیشتر است. به نوعی باید گفت که طلای ۲۴ عیار به هیچ عنوان سیاه و کدر نمی شود، زیرا معمولاً شمش طلا جزء طلای ۲۴ عیار است. چرا گفته می شود طلای کم عیار خریداری نکنید؟
زیرا اگر طلا دارای عیار پایین باشد، نشان دهنده ی این است که فلزهای دیگر مانند: مس و نقره، پلاتین و نیکل در آن بیشتر است و از این رو سریعتر سیاه می شود.
وقتی طلا دارای عیار بالا باشد، یعنی میزان ترکیب فلزهای دیگر با طلا بسیار پایین است، از این رو قیمت آن نیز بالا است. به گونه ای می‌توان گفت، بالا بودن عیار طلا با بالا رفتن قیمت آن رابطه ی مستقیم دارد. عیار 10 کمترین مقدار طلا را در خود دارد و به عنوان طلا مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوع جواهرها بیشترین مقدار فلزی که به کار رفته است نیکل است. به همین علت سریع تر از آنچه فکرش را بکنیم، سیاه میشود و ممکن است حساسیت هایی را نیز برای فرد به وجود آورد.
* علل سیاه شدن پوست توسط طلا
نیکل معمولا در جواهرهای با کیفیت پایین استفاده می شود و ممکن است پوست دست ما را سیاه کند. با گذر زمان قطعه ی روی طلا از بین می رود و سپس در معرض فلز نیکل قرار می گیرد و سیاه می شود. بهتر است از طلاهای باکیفیت پایین استفاده نکنیم. دراماتیت تماسی آلرژی حساسیت به طلا است.
برخی از افراد به مواد شیمیایی موجود در طلا حساسیت دارند به همین دلیل ممکن است رنگ پوست شان تغییر کند. گاهی حتی مواد شوینده و یا عطر می تواند در برخورد با مواد شیمیایی آلرژی و حساسیتی را بر روی پوست به وجود بیاورد.
به این نکته باید توجه کرد که، واکنش بدن هر فرد به طلا و جواهر متفاوت است. طلا ممکن است پوست برخی را اصلا سیاه نکند. شما باید پوست و حساسیت خود را بشناسید. بهتر است از طلاهای مرغوب استفاده کنید و نگران نباشید در صورت بروز این اتفاق، دست خود را با آب و صابون بشورید.
علاوه بر ناخالصی طلا، سایر عوامل محیطی، شیمیایی و بیولوژیکی می تواند باعث سیاه شدن پوست توسط طلا شود. در ادامه به برخی از این دلایل اشاره می‌کنیم.
- تعریق:
هنگام تعریق، اسیدهای چربی از بدن آزاد می‌شوند که میتوانند با آلیاژ طلای مورد استفاده در جواهرات ما واکنش دهند و دچار تغییر رنگ شوند. طلا به خودی خود دچار خوردگی نمی شود، اما آلیاژهای اصلی آن، مثلا نقره یا مس ممکن است دچار این واکنش شوند و در شرایط مرطوب ترکیبات شیمیایی تیره‌ای ایجاد کنند.
- نمک و کلر:
تماس زیورآلات با مواد خارجی مانند نمک یا کلر موجود در آب، به خصوص در آب استخر می‌تواند باعث از بین رفتن طلای آلیاژ شده و در نتیجه قسمتی از پوست زیر طلا سیاه شود.
- مواد شوینده و آرایشی:
ذرات ساینده که اغلب در مواد شوینده و حتی آرایشی یافت می‌شوند، میتوانند باعث تجزیه سریعتر فلزهای بکار رفته در جواهرات ما و در نتیجه سیاه شدن پوست شوند.
- فقر آهن در خون شما:
کم خونی و فقر آهن، یک عامل سیاه شدن پوست پس از استفاده از طلاست. یک باور رایج وجود دارد که می‌گوید اگر لکه‌های سیاهی روی بدن پس از استفاده از طلا ماند، ممکن است به خاطر کمبود آهن باشد. باید گفت که طی تحقیقات دانشمندان، این باور واقعیت دارد و در واقع کمبود آهن می‌تواند PH بدن ما را تغییر دهد. این مساله باعث میشود خون ما از حالت عادی اسیدی‌تر شود و بدن ما با آلیاژ طلا واکنش نشان دهد.
- درماتیت تماسی:
یکی دیگر از علل واکنش پوست به طلا، می‌تواند درماتیت تماسی باشد که به دلیل تماس پوست با نیکل و مس موجود در آلیاژهای طلا رخ می‌دهد. این مشکل معمولا به صورت تورم، خارش، قرمزی پوست است و بهبودی آن معمولا چند روز تا چند هفته طول می‌کشد. برای حل این مشکل با جواهرات طلا، می‌توانیم از نوعی استفاده کنیم که در آن نیکل و مس بکار نرفته باشد.
* آیا سیاه شدن طلا، به معنی تقلبی بودن یا کم عیار بودن آن است؟
در پاسخ به این سوال چنین باید گفت خیر! فلزهای مختلف می توانند در برابر اکسیژن هوا و سایر مواد دیگر واکنش نشان داده و دچار تغییر شیمیایی یا فیزیکی شوند. در مقایسه با سایر فلزها، طلا از معدود فلزهای گران بهایی است که کمترین میزان واکنش در برابر اکسیژن را نشان می دهد.
البته باید به این نکته توجه کرد که طلای خالص اینگونه است و مساله طلای ناخالصی که همراه با سایر فلزهاست کمی متفاوت خواهد بود.
همانگونه که می دانید، تنها طلای ۲۴ عیار، خالص است و تنها مصنوعات ۲۴ عیار سیاه نمی شوند و یا به سختی دچار تغییر رنگ می شوند. بنابراین سایر مصنوعات طلا با عیار کمتر از ۲۴ می توانند دچار سیاه شدن یا تغییر رنگ شوند. در این مصنوعات علاوه بر فلز طلا، فلزهای گرانبهای دیگری مثل نقره، نیکل و … نیز وجود دارد.
دلیل سیاه شدن طلا به خاطر واکنش دادن همین فلزها در کنار طلا است. بر همین اساس سازندگان طلا و جواهر به ما توصیه می کنند که هرازچندگاهی برای مثال هر یک سال یک بار طلا و جواهر خود را جلا داده تا دوباره از حالت کدر خارج شده و مثل روز اول درخشان شوند.
به طور کلی مناسب ترین طلا از نظر عیار و سیاه شدن این گونه طبقه بندی می شوند که طلای ۱۴ عیار بیشتر در معرض سیاه شدن قرار می‌گیرد، طلای ۱۸ عیار کمتر سیاه می شود، اما طلای ۲۴ عیار که ۹۱ درصد آن طلا است، هرگز سیاه نمی شود. طلای ۲۴ عیار بیشتر مورد استفاده ی کشورهای عربی حوزه ی خلیج فارس، هند و بنگلادش، پاکستان و سریلانکا قرار می گیرد.
اگر به فروشگاه مراجعه کردیم و فروشنده از اطلاعات ناکافی ما سوء استفاده کرد و طلای عیار پایین را به جای عیار بالا به ما فروخت. باید دقت کنیم که اگر طلای ما سیاه شد، عیار پایینی دارد. سرعت سیاه شدن طلا با عیار پایین نسبت به نقره بسیار کندتر است. به خاطر همین است که مردم ترجیح می دهند به جای نقره از طلا با عیار پایین استفاده کنند.
* دلایل دیگر سیاه شدن طلا چیست؟
یکی دیگر از دلایل سیاه شدن طلا ، ترکیب اکسیژن و سولفور با رطوبت است. گاهی ممکن است شیمی بدن افراد هم در سیاه شدن طلا نقش داشته باشد. به همین دلیل است که طلا ممکن است در بدن بعضی زودتر سیاه و کدر شود و درخشش خود را از دست بدهد و در بدن فرد دیگری این روند کندتر پیش برود.
از دلایل دیگر سیاه شدن طلا که می تواند بسیار رایج و شایع باشد، قرار گرفتن طلا در معرض مواد شیمیایی مانند: عطر، اسپری، مواد شوینده ی سطوح و اسپری های چند منظوره برای تمیز کردن خانه است. حتی اگر طلا به طور مداوم در برابر پودر های شوینده و مایع دستشویی قرار بگیرد، سریعتر سیاه و کدر می شود.
قبل از این که به سراغ روش های جلوگیری از سیاه شدن فلز با ارزشمان برویم، بهتر است به یک نکته توجه کنیم :اگر نمی خواهیم طلایمان سیاه شود، پس بهتر است طلا ی ۲۴ عیار بخریم.
تنها مصنوعاتی که از طلای کامل و با عیار ۲۴ ساخته شده اند، تغییر رنگ نمی دهند. همانطور که پیش از این بیان شد، سایر عیارها می توانند به مرور زمان کدر شوند. بر همین اساس طلای ۱۴ عیار و کمتر از آن، مثل ۱۰ عیار، بیشترین احتمال کدر شدن را دارد و خیلی زودتر از سایر طلاها نیاز به جلا دادن و برق انداختن دارند.
البته طلاهای با عیار ۱۸، ۲۱ و ۲۲ نیز سیاه و کدر می شوند، اما خیلی دیر و در طولانی مدت این اتفاق رخ می دهد. علاوه بر این میزان تغییر رنگ آنها نیز بسیار کمتر است.
سیاه شدن طلا در اثر حرارت
یکی از مهمترین دلایلی که باعث میشود جواهرات طلای شما سیاه رنگ شوند، حرارت است. حرارت باعث ایجاد واکنش میان ناخالصی‌های درون جواهرات شما و در نتیجه ایجاد سیاهی میشود.
البته این نکته را در نظر داشته باشید که طلای ۱۸ عیار بسیار کمتر از طلاهایی که دارای عیار کمتر هستند، در اثر تماس با حرارت دچار تغییر رنگ می‌شوند. این موضوع را می‌توان به عنوان یکی از مهمترین مزایای خرید طلاهای دارای عیار بالا دانست.
لازم به ذکر است که تماس طلا با حرارت کم معمولا هیچ خطری به همراه نخواهد داشت. آنچه که باعث تغییر رنگ خواهد شد تماس طولانی مدت با حرارت بالا است.
بالا بودن میزان مس
بالا بودن میزان مس نیز می‌تواند دلیل سیاه شدن طلا باشد. همان گونه که پیش‌تر نیز اشاره کردیم برای اینکه طلای خالص استحکام و شکل پذیری پیدا کند، لازم است تا از فلزات دیگری چون مس و نقره استفاده شود. در چنین شرایطی اگر فلز مس نسبت به نقره بیشتر باشد، امکان سیاه شدن طلای شما نیز به همان میزان بالاتر است.
البته این نکته را نیز در نظر بگیرید که گاهی با اینکه میزان مس و نقره کاملا برابر است اما باز هم شاهد تیره شدن طلا خواهیم بود. در چنین شرایطی ممکن است کیفیت می به کار رفته چندان قابل قبول نباشد.
آبکاری نامناسب طلا
از دیگر دلایلی که می‌تواند زمینه ساز سیاه شدن طلا شود، می‌توان به آبکاری نامناسب اشاره کرد. هرچه آبکاری طلا با دقت و ظرافت بیشتری انجام شود، احتمال سیاه شدن آن نیز به همان میزان کمتر است.
ممکن است طلایی خریداری کرده باشید که به درستی آبکاری نشده است. در چنین شرایطی می‌توان برای جلوگیری از سیاه شدن جواهرات خود نسبت به آبکاری مجدد اقدام کنید. با این کار شانس سیاه شده طلای شما به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و می‌توانید برای سالیان طولانی از طلای خود استفاده کنید.
* چگونه می توان از سیاه شدن طلا جلوگیری کرد؟
برای این که طلا بتواند برای مدت طولانی براق بودن خود را حفظ کند و سیاه نشود، باید آن را در معرض مواد شیمیایی قرار نداد و می توان از نکات زیر برای جلوگیری از سیاه شدن طلا استفاده کرد.
- - هنگامی که می خواهیم دست خود را با مواد شوینده و یا صابون بشوریم، بهتر است طلا را از دست خود خارج کنیم.
- - در هنگام حمام کردن طلا نندازیم.
- - بعد از هر بار استفاده طلا را با یک پارچه نرم پاک کنیم و اگر طلای مورد نظر ما زنجیر است آن را بدون خمیدگی و صاف در درون جعبه قرار دهیم تا در معرض هوا قرار نگیرد.
- - با جواهر آلات آشپزی نکـنیـم زیـرا گـرمای شـدید و روغــن موجب صدمه زدن به نگین جواهرآلات می شود.
- - همواره پس از آرایش و یا عطر زدن جواهر آلات خود را به تن کنیم.
- - فلزات قیمتی را تنها با یک پارچه ویژه پرداخت و یا پارچه نمدی پاک کنـیـم، زیـرا حوله و یـا پارچه به خاطر آن کـه گـرد و غبـار را در خــود دارنـد باعث خراش برداشتن جواهر آلات می گردند.
- - جواهر آلات را از ضربه، مواد شیمیایی، نور خورشید و گرمای شدید محافظت کنیم.
- - در استخر و یا شستشوی ظروف و یا لباسها جواهر آلات خود را در بیاوریـم، زیـرا کلر سبب تغییر رنگ و یا شل شدن نگین ها می گردد.
- - جواهر آلات را به منظور جلوگیری از خراشیده شدن به طور مجزا نگهداری کنیم.
- - نگهداری نقره در یک کیسه ی در بسته کدر شدن آن را به تعویق می انــدازد. اما هیچگاه مروارید را درون کیسه پلاستیکی قرار ندهید.
این نکته قابل اهمیت است که اگر طلای 21 یا 22 عیار خریدیم و سیاه شدف حتماً آن را به جواهر فروشی ها نشان دهیم، زیرا طلایی که دارای ۲۱ و ۲۲ عیار باشد نباید سیاه شودم، چون تقریباً دارای طلای خالص است. ممکن طلای ما تقلبی باشد و یا عیاری که برای آن نوشته شده اشتباه باشد.
* روش های خانگی برای براق کردن طلا :
- براق کردن طلا با مایع ظرفشویی:
درون یک لیوان آب گرم، چند قطره مایع ظرفشویی می ریزیم و طلا را به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در آن قرار می دهیم، سپس با مسواک می توانیم تمام درزها و یا برش هایی که طلا دارد را تمیز کنیم. بعد از این که طلا را پاک کردیم، آن را با آب گرم آبکشی می کنیم و با یک حوله تمیز می کنیم.
- از بین بردن جرم و یا کدری طلا با آمونیاک:
یک واحد آمونیاک را با شش واحد آب قاطی کرده و می گذاریم طلا یک دقیقه در آن قرار بگیرد و سپس آن را آبکشی می کنیم.
-تمیز کردن طلا با خمیر دندان:
مقداری خمیر دندان را با آن بر روی مسواک زده و آن را بر روی طلا می مالیم تا طلا کاملا تمیز شود. بعد از این کار طلا را آبکشی و با یک دستمال تمیز، خشک می کنیم.
- براق کردن طلا با آب جوش:
برای نظافت و ضد عفونی کردن طلا،آب جوش را در ظرفی ریخته و تا زمانی که آب سرد شود، طلا را در درون آن قرار می دهیم و سپس طلا را آبکشی و خشک می کنیم. برای جلا دادن و یا براق کردن طلا می توانیم از الکل استفاده کنیم. اما استفاده از الکل فقط برای طلاهایی که دارای نگین نباشد مناسب است. زیرا الکل می‌تواند نگین را شل کند.
باید به این نکته نیز دقت کنیم که از مواد سفید کننده برای براق کردن طلا استفاده نکنیم، زیرا هر ماده‌ای که دارای کلر باشد، می تواند رنگ طبیعی طلا را از بین ببرد. برخی تصور می کنند که اسیدهای رقیق مانند آبلیمو می تواند طلا را تمیز کند. اما این یک راهکار غلط است، زیرا هر نوع ماده ای که اسیدی باشد، می تواند طلا را خراب کند. یکی از بزرگ ترین و مخرب ترین دشمن های طلا، جیوه است.
نباید طلا را در نزدیکی وسایلی که جیوه در آنها قرار دارد مانند دماسنج قرار داد. گاهی سیاه شدن طلا می تواند رنگ پوست ما را نیز تغییر دهد. پوست به بعضی از ترکیبات موجود در طلا مانند مس واکنش نشان می دهد و سبز رنگ می شود. این رنگ ممکن است در برابر گرما و رطوبت افزایش یابد. در این صورت می توانیم دست خود را بشویم و از طلا با عیار پایین استفاده کنیم. آلیاژهای دیگر مانند نیکل هم می تواند رنگ پوست ما را تغییر دهد
راه های تمیز کردن طلا و زیورآلات سیاه شده
همان طور که گفته شد هر قطعه جواهری که از طلای خالص ساخته شود به هیچ وجه سیاه نمی شود، زیرا هرگز دچار خوردگی و یا اکسید شدن نمی شود. ولی هر زیورآلاتی که از آلیاژهای مختلف طلا ساخته شده باشد، احتمالاً بعد از گذشت مدتی کدر و سیاه می شود. اگر در جعبه زیورآلاتتان قطعه ای دارید که تقریبا تغییر رنگ داده و درخشش قبل خود را ندارد، با انجام مراحل زیر، به راحتی می توانید آن را در خانه تمیز کنید.
ترکیب آب و آمونیاک
۱_ ابتدا باید محلولی ضعیف بر پایه آمونیاک و آب تهیه کنید. برای هر یک پیمانه آمونیاک از ۶ پیمانه آب استفاده کنید. آمونیاک یکی از محلول های قوی برای رفع سیاهی زیورآلات است.
هشدار! اگر در قطعه شما از پلاتین و یا مروارید استفاده شده است، به هیچ عنوان از محلول آمونیاک و آب استفاده نکنید، زیرا می تواند به آن آسیب برساند.
۲_ حالا که محلول شما آماده است، زیورآلات خود را درون آن بیندازید. حتما توجه داشته باشید که مدت زمانی که قطعه درون محلول می ماند کمتر از ۱ دقیقه باشد. سپس با استفاده از یک برس یا مسواک نرم، قطعه را تمیز کنید.
۳_ سپس زیورآلات را به طور کامل زیر آب ولرم قرار دهید تا مطمئن شوید قطعه کاملا از آمونیاک پاک شده است.
۴_ با استفاده از یک پارچه نرم و یا حوله قطعه را با دقت خشک کنید.
ترکیب آب و جوش شیرین
یکی از روش های دیگری که با آن می توان زیورآلات سیاه شده را در خانه تمیز کرد، استفاده از محلول آب، نمک و جوش شیرین است. ابتدا درون یک ظرف آب بریزید و مقداری نمک و جوش شیرین نیز به آن اضافه کنید. حال ظرف حاوی محلول را به مدت ۲ دقیقه در مایکروویو گرم کنید. سپس جواهرات خود را حداکثر به مدت ۱۰ دقیقه درون محلول قرار دهید و هرگونه لکه یا سیاهی باقی مانده را با یک پارچه نرم پاک کنید و آن را با آب گرم بشویید.
برای خرید طلا آنلاین به سایت کافه طلا مراجعه کنید.
